Pytanie nadesłane do redakcji:
Jaka dieta powinna być przestrzegana u chorych po zawale?
Odpowiedziała:
mgr Dominika Wnęk
dietetyk
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Pierwsza sprawa, na którą należy zwrócić uwagę, to ilość i jakość tłuszczu spożywanego w ciągu dnia. Spożywaj jak najmniej nasyconych kwasów tłuszczowych i kwasów tłuszczowych trans. Unikaj więc tłustych mięs, podrobów i tłustych wędlin (pasztetu, parówek, pasztetowej, salami, kiełbas wiejskich, baleronu, boczku). Kwasy tłuszczowe trans powstają w wyniku produkcji margaryn i tłuszczów piekarniczych. Jako zamiennik do codziennego jadłospisu należy wprowadzić kurczaka, indyka, a szczególnie tłuste ryby morskie. Są one źródłem kwasów tłuszczowych n-3 PUFA, które poprawiają gospodarkę lipidową, normalizują parametry krzepnięcia krwi i ciśnienie tętnicze. Ryby należy spożywać przynajmniej dwa razy w tygodniu.
Równie ważne jak spożycie tłustych ryb morskich jest włączenie do diety oliwy z oliwek i innych olejów roślinnych. Najlepiej stosować je na zimno, w formie dodatku do surówek warzywnych.
Należy zwrócić uwagę na mleko i produkty nabiałowe. Śmietanę należy zastąpić jogurtem naturalnym, a tłuste sery żółte i pleśniowe - chudym serem twarogowym.
Kolejnym ważnym elementem diety osoby po zawale serca są warzywa i owoce. Są one cennym źródłem błonnika pokarmowego rozpuszczalnego w wodzie, który - podobnie jak kwasy tłuszczowe n-3 PUFA - normalizuje gospodarkę lipidową, zmniejsza stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji miażdżycorodnej LDL. Warzywa gotowane lub w postaci surówek najlepiej spożywać do każdego posiłku w ciągu dnia. Jeśli dodatkowo cierpisz na otyłość, należy ograniczyć ilość spożywanych owoców do 300 g dziennie.
Wymienione powyżej produkty mają udowodnione działanie w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia. Nie należy zapominać jednak, że podstawę diety powinny stanowić węglowodany złożone o niskim indeksie glikemicznym (zobacz: Indeks glikemiczny). Zalicza się do nich pieczywo pełnoziarniste, razowe, płatki owsiane, grube kasze (gryczana, jęczmienna, pęczak), ryż brązowy, ryż Basmati i makarony razowe. Jest to bogate źródło błonnika pokarmowego nierozpuszczalnego w wodzie, który poprawia perystaltykę jelit i pomaga utrzymać właściwą masę ciała.
Do produktów, z których trzeba zrezygnować praktycznie całkowicie, należy sól kuchenna. Nie powinno się spożywać więcej niż 1 łyżeczkę soli dziennie. Sól kuchenną można zastąpić ziołami, czosnkiem, papryką, sokiem z cytryny.
Należy pamiętać, że w przypadku osób po zawale sposób odżywiania jest tak samo ważny, jak przyjmowanie leków i regularna aktywność fizyczna.
Piśmiennictwo:
Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia - wytyczneLombardi F., Terranova P.: Anti-arrhythmic properties of N-3 poly-unsaturated fatty acids (n-3 PUFA). Curr. Med. Chem. 2007; 14(19): 2070?2080.